DATA OD – 9 600 P.N.E. GÖBEKLI TEPE W TURCJI

PODSUMOWANIE INFORMACJI OBECNIE DOSTĘPNYCH NA STRONIE

LOKALIZACJA

Göbekli Tepe to prehistoryczne stanowisko zajmowane w 10. i 9. tysiącleciu p.n.e., preceramiczny neolit A i B 1,2, położone w prowincji Şanlıurfa w Turcji, w pobliżu granicy z Syrią, niedaleko miasta Şanlıurfa.

Teren Göbekli Tepe obejmuje około 9 hektarów i mierzy 300 metrów średnicy. Jego kulminacja znajduje się na wysokości 765 metrów, w najwyższym punkcie gór Germuş, które leżą na północny wschód od Şanlıurfy, około 15 kilometrów dalej.

https://fr.wikipedia.org/wik/Göbekli_Tepe

OPIS

Ma ona dwa poziomy.

Poziom III (ok. 9 600-8 500 p.n.e.) obejmuje serię megalitycznych struktur zlokalizowanych w dolnej części stanowiska, „obudowy” o szerokości od 10 do 30 metrów, z filarami w kształcie litery T z rzeźbionymi przedstawieniami zwierząt i ludzi. Jest to monumentalne osiągnięcie, bezprecedensowe dla tego okresu.

Struktury z poziomu II (ok. 8 500 – 8 000 p.n.e.), wykopane wokół monumentalnego obszaru poprzedniego poziomu na zboczach i szczycie wzgórza, mają prostokątny kształt, są mniejsze i nadal mają filary w kształcie litery T, ale jest ich mniej.

Göbekli Tepe jest nietypowym miejscem jak na swoje czasy, ponieważ nie ma dowodów na istnienie stałych domów lub działalności domowej. Nic też nie wskazuje na to, że społeczności, które go zbudowały, praktykowały rolnictwo lub hodowlę zwierząt. Stanowisko nie jest zatem świadkiem głównych wydarzeń związanych z początkiem okresu neolitu, a mianowicie udomowienia roślin i zwierząt oraz rozwoju wiosek zbudowanych przez grupy osiadłe. Z drugiej strony jest to doskonały przykład zmian mentalnych, które towarzyszyły tym zmianom społecznym i gospodarczym: jego ikonografia ujawnia bogaty symboliczny wszechświat, związany z dzikim światem, a jego struktury, z ich monumentalną architekturą, są wyraźnie miejscami, w których odprawiano rytuały. Miejsce to jest zatem interpretowane jako sanktuarium służące jako miejsce spotkań grup łowców-zbieraczy mieszkających w okolicznym regionie, którzy gromadzili się tam, aby organizować wspólne festiwale.

https://fr.wikipedia.org/wik/Göbekli_Tepe

ETYMOLOGIA TURECKA

Göbekli Tepe – po turecku „wzgórze z brzuszkiem”.

WK/Klaus Schmidt 2011 „Göbekli Tepe: A Neolithic Site in Southeastern Anatolia”, s. 138.

Niektórzy nazywają ją również „pępkiem świata”.

KOPIEC WYKONANY PRZEZ CZŁOWIEKA

Pan Schmidt mówi: „Ten kopiec, ten kopiec w kształcie brzucha na szczycie wapiennego płaskowyżu, ten 'pępek wzgórza’, nie jest naturalny. To kopiec o wymiarach 300 na 300 metrów i wysokości 15 metrów.

https://www.youtube.com/watch?v=6VKKIOb0ZpU.

DATA

Göbekli Tepe zostało zbudowane około połowy 10 tysiąclecia pne i przestało być używane po pierwszym kwartale 8 tysiąclecia pne. W chronologii Bliskiego Wschodu jest zatem częścią tak zwanego „preceramicznego” neolitu, podzielonego na dwa podokresy, preceramiczny neolit A (lub PPNA, ok. 10 200-8 800 pne w najszerszym) i preceramiczny B (ok. 10 200-8 800 pne w najwęższym).C. w najszerszym miejscu) i preceramiczny neolit B (lub PPNB, ok. 8 800-6 900 pne), zgodnie z terminologią opracowaną dla południowego Lewantu na stanowisku Jerycho, a także stosowaną w południowo-wschodniej Anatolii.

„… „rozpoczęcie wykopalisk w Göbekli Tepe podkreśliło religijny i symboliczny aspekt rozwoju tego okresu. Istnieją wszelkie powody, by sądzić, że region ten, wokół góry Karaca Dağ, jest jednym z siedlisk neolitu na Bliskim Wschodzie, a wrażenie to jest wzmocnione istnieniem innych miejsc z zauważonymi słupkami T, które obiecują inne odkrycia tego samego rodzaju, Sefer Tepe jeszcze nie wykopane i Karahan Tepe, gdzie wykopaliska rozpoczęły się w 2019 roku.

https://fr.wikipedia.org/wik/Göbekli_Tepe

W niniejszej analizie omówiony zostanie tylko poziom III, ponieważ jest on najstarszy:

Poziom III to najstarszy poziom na stanowisku, pochodzący z neolitu preceramicznego A i wczesnego neolitu preceramicznego B, najszerszy w okresie 9 600-8 500 p.n.e..

Warto przy okazji zwrócić uwagę na ważną kwestię dotyczącą randek:

Należy zauważyć, że ogólnie rzecz biorąc, w przypadku tego stanowiska, podobnie jak w przypadku wszystkich stanowisk archeologicznych, nie ma obecnie techniki datowania wielkości kamienia, a tym samym bezpośredniego określania okresu, w którym stanowisko zostało zbudowane. Tylko poprzez umieszczenie obiektów znalezionych na stanowisku z powrotem w ich kontekście archeologicznym, historycznym i geograficznym, poprzez styl grawerowania i datowanie wszelkich szczątków organicznych (w szczególności przy użyciu datowania węglem 14) możemy postawić hipotezę o okresie, w którym stanowisko zostało zbudowane.

WK/(en) Oliver Dietrich, Çiğdem Köksal-Schmidt, Jens Notroff i Klaus Schmidt, „Establishing a Radiocarbon Sequence for Göbekli Tepe. Stan badań i nowe dane”, Neo-Lithics, nr 2013/1, 2013, s. 36-41.

STRATEGIA

WK/Zobacz autorów artykułu (Dietrich L, Meister J, Dietrich O, Notroff J, Kiep J, Heeb J, et al.). – Dietrich L, Meister J, Dietrich O, Notroff J, Kiep J, Heeb J, et al. (2019) Przetwarzanie zbóż we wczesnym neolicie Göbekli Tepe, południowo-wschodnia Turcja

(Uwaga: na tej stratygrafii występuje błąd z inwersją między obudową A i B).

WYKOPALISKA POZIOMU III

WK/Widok z lotu ptaka na główny obszar wykopalisk. Od dołu do góry, okrągłe pomieszczenia A, B, C i D poziomu III / fot. E. Kücük.

OBUDOWY / SKUPIENIE SIĘ NA OBUDOWACH B, C I D

W tym miejscu, podobnie jak w Tara w Irlandii, zagrody w kształcie jaj (zwłaszcza C i D) znajdują się obok siebie, oczywiście w ramach większej struktury, ponieważ znaleziono również zagrody z tego samego okresu, co te określone jako najstarsze, w tym przypadku C i D.

Trudno jest zatem powiedzieć, jaki musiał być pierwotny kształt całego terenu, dopóki nie zostanie on w całości wykopany.

Należy jednak zauważyć, że zasugerowano, że B, C i D były najstarsze i tworzyły trójkąt w umysłach budowniczych, który można przedstawić bardzo schematycznie, w oparciu o zdjęcie lotnicze terenu, w następujący sposób:

Oto dokumentalna podstawa powyższego podsumowania:

Poziom ten obejmuje serię owalnych lub okrągłych struktur ograniczonych obudowami i ozdobionych filarami w kształcie litery T. Cztery z nich zostały odkryte podczas pierwszych kampanii wykopaliskowych w południowo-wschodniej części stanowiska, w dolnej strefie, i nazwane od A do D w kolejności, w jakiej zostały odkryte. Piąta duża struktura, struktura H, została następnie zlokalizowana i odkopana w obszarze centralnym. Z drugiej strony, struktury o tym samym kształcie, ale mniejsze na zachód od tej centralnej przestrzeni, F i G, które są płytsze, mogą pochodzić z nowszych okresów. Badania terenu przy użyciu radaru penetrującego grunt i analiz geomagnetycznych w celu identyfikacji struktur zakopanych pod ziemią wykazały, że na terenie znaleziono co najmniej piętnaście struktur tego typu, z których większość nie została (jeszcze) oczyszczona. W rzeczywistości inne podobne struktury z filarami w kształcie litery T, które można datować na poziom III, zostały znalezione w wykopach testowych przeprowadzonych na terenie, z których niektóre doprowadziły do dalszych wykopalisk.

Datowanie radiowęglowe sugeruje, że struktury na poziomie III nie zostały wzniesione i używane w tym samym czasie, przy czym struktury D i C w centralnym obszarze są najwyraźniej najstarsze, a pierwsza z nich została wzniesiona około połowy 10 tysiąclecia pne. Struktura A wydaje się być nowsza, na co wskazuje również jej kształt, który jest mniej zaokrąglony niż poprzednie struktury, zbliżając ją do mniejszych, prostokątnych struktur poziomu II. ” … ” Te struktury lub ogrodzenia mają średnicę od 10 do 30 metrów. ” … ” Struktura D, która zawiera największe i najlepiej zachowane ogrodzenie, musiała pierwotnie mieć 11 filarów, z dwoma centralnymi filarami wznoszącymi się na wysokość 5,5 metra.

https://fr.wikipedia.org/wik/Göbekli_Tepe.

Zasugerowano jednak, że struktury B, C i D tworzą spójną całość zbudowaną mniej więcej w tym samym okresie zgodnie z opracowanym wcześniej modułem geometrycznym, ponieważ jeśli połączymy ich centralne punkty (w połowie odległości między ich centralnymi filarami), tworzą one trójkąt o prawie równych bokach.

WK/Gil Haklay i Avi Gopher, „Geometry and Architectural Planning at Göbekli Tepe, Turkey”, Cambridge Archaeological Journal, vol. 30, nr 2, 2020, s. 343-357

Interesujące jest to, że izraelscy badacze, którzy zauważyli możliwość istnienia trójkąta równobocznego, zauważyli również, że centralny punkt każdej obudowy znajduje się w środku i w połowie drogi między centralnymi filarami.

Oto raport z innej strony z bardziej szczegółowym schematem pokazującym lokalizację kamieni:

Naukowcy odkryli, że Göbekli Tepe zostało zbudowane zgodnie z bardzo precyzyjnym planem architektonicznym: gdyby narysować linie przechodzące przez centralne punkty trzech neolitycznych struktur (zwanych obudowami), utworzyłyby one niemal idealny trójkąt równoboczny. Źródło: Gil Haklay/AFTAU

https://trustmyscience.com/plus-ancien-temple-monde-construit-selon-grand-plan-geometrique/

KSZTAŁTY OBUDOWY

Stwierdzono, że struktury C i D składały się z kamiennych obudów w kształcie jaj.

(Gobekli Tepe: zabytek z 6 tysiąclecia p.n.e. / Dimitrios S. Dendrinos/15/11/2016 s.48)

CECHY SZCZEGÓLNE OBUDOWY C

Należy zauważyć, że pomieszczenie C różni się od innych tym, że samo w sobie składa się z kilku pomieszczeń, jego środek jest wycięty w skale macierzystej (co ma również miejsce w przypadku D), z wąskim przejściem, aby uzyskać do niego dostęp, oraz z progiem w kształcie litery U, aby uzyskać do niego dostęp:

Nie wszystkie te struktury są podobne w swojej organizacji. W szczególności struktura C jest największa, mierzy około 30 metrów średnicy i składa się z kilku koncentrycznych obudów (trzech, być może czterech) ograniczonych filarami. Jej centralna przestrzeń jest wycięta w skale macierzystej, a dwa centralne filary osadzone są na cokołach również wyciętych w skale. Dostęp prowadził przez wąskie przejście ograniczone kamiennymi ścianami. Wejście było oznaczone kamiennym progiem w kształcie litery U, a stopnie zostały wycięte w skale, aby uzyskać dostęp; dostęp ten został w pewnym momencie zamurowany. Struktura wyraźnie przeszła kilka reorganizacji na przestrzeni wieków użytkowania: zewnętrzna zagroda jest najstarsza, a pozostałe dwie zostały dodane sukcesywnie, za każdym razem zmniejszając przestrzeń wewnątrz; towarzyszyło temu przesunięcie filarów w kierunku nowych zagród; ponadto każda z zagród przeszła kilka faz budowy (trzy dla pierwszych dwóch, cztery dla ostatniej).

https://fr.wikipedia.org/wik/Göbekli_Tepe

SŁUPY W KSZTAŁCIE LITERY T

Ogrodzenia są ograniczone filarami w kształcie litery T, od 10 do 12, w odległości od 3 do 4 metrów od siebie, z kamiennymi ścianami oddalonymi od siebie o 2,5 m, bez wątpienia w celu uniemożliwienia komukolwiek wejścia do kręgu innego niż przez główne wejście.

2 filary w kształcie litery T, również większe, o długości 5,5 m, są systematycznie obecne w środku każdego pomieszczenia.

Filary te są wydobywane z okolicznych wapiennych płaskowyżów.

W przypadku C i D podłoga jest wycięta w skale.

Filary te są niewątpliwie antropomorficznymi przedstawieniami ludzi.

Oto baza danych Wikipedii:

Zazwyczaj składają się one z od 10 do 12 filarów w kształcie litery T, każdy o wysokości od 3 do 4 metrów, które wyznaczają krawędź dziedzińca. Filary te są połączone kamiennymi ścianami o wysokości około 2,5 metra, z których niektóre mają ławki wzdłuż ich długości. Dwa filary stoją pośrodku, około 5,5 metra wyżej niż pozostałe. Te megality zostały wydobyte z wapiennych płaskowyżów otaczających to miejsce, gdzie zidentyfikowano kamieniołomy, z których jeden zawiera niedokończony filar. Podłoga tego obszaru została wycięta bezpośrednio w skale (pomieszczenia C i D) lub (prawdopodobnie w przypadku nowszych poziomów) wyłożona techniką lastryko przy użyciu małych kamieni. Struktury te mogły mieć dach; zasugerowano, że pomieszczenia te były częściowo zakopane, z dostępem przez dachy, ale nie ma na to jednoznacznych dowodów.

https://fr.wikipedia.org/wik/Göbekli_Tepe

Kształt litery T filarów jest antropomorficzny: ciało jest reprezentowane przez trzon, a pionowy wierzchołek reprezentuje głowę. Potwierdza to fakt, że niektóre z centralnych filarów zawierają rzeźby ramion, dłoni i przepasek biodrowych, a także przedstawienia zwierząt.

Dwa centralne filary wyraźnie zajmują szczególne miejsce w obudowach. Te w obudowie D są wyraźnie reprezentacjami ludzi, ponieważ mają ramiona i noszą pas, trzymając kawałek materiału, który ukrywa ich genitalia. Nie można określić płci tych osób i nie ma wyraźnego wskazania, czy reprezentują one mężczyznę czy kobietę.

WK/Klaus Schmidt, „Anatolia”, w Daniel T. Potts (red.), A Companion to the Archaeology of the Ancient Near East, Malden i Oxford, Blackwell Publishers, kol. „Blackwell companions to the ancient world”, 2012 s. 153-155.

Wikipedia/Cobija

Reprodukcje centralnych filarów Enklawy D w Muzeum Archeologicznym w Şanlıurfa; na trzonie widoczne są ryciny przedstawiające broń.

WYTYCZNE

DOSTOSOWANIE DO ORION

Strona internetowa National Geography podaje opinię brytyjskiego archeologa Grahama Philipsa, że centralne filary miejsc są wyrównane z trzema gwiazdami w pasie konstelacji Oriona, z których jedna jest nieco przesunięta w stosunku do dwóch pozostałych.      

Graham Philip jest przekonany, że ułożenie dwóch centralnych filarów każdej obudowy ma ukryte znaczenie. Wszystkie centralne filary wydają się być zwrócone do siebie w jednym kierunku. Odkrył, że filary wydają się być zwrócone w kierunku północ-północny-zachód. Korzystając z oprogramowania, był w stanie cofnąć się w czasie do epoki tego miejsca i zobaczyć niebo, które było wtedy widoczne w nocy. Według jego programu ówcześni ludzie widzieliby pas Oriona wznoszący się nad horyzontem. Orion jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych gwiazdozbiorów na niebie. Przedstawia mężczyznę z maczugą w jednej ręce i tarczą w drugiej. Orion jest myśliwym. Adrian uważa również, że trzy piramidy przedstawiały trzy gwiazdy pasa Oriona jako reprezentację lotu faraona do gwiazd.

https://www.youtube.com/watch?v=wLK4iCswLKE.

DOPASOWANIE DRZWI DO RÓWNONOCY I PRZESILEŃ

Inni badacze, tacy jak Dimitrios S. Dendrinos, doszli do wniosku, że w szczególności struktury C i D są fazowane wraz z przesileniem letnim poprzez rozmieszczenie ich centralnych filarów. 

Dodaje również: promienie słoneczne uderzałyby w filary i ortostaty najbardziej wysuniętych na północ struktur GT (od struktury D i wyżej) o wschodzie słońca między równonocą wiosenną i jesienną, ale byłyby blokowane przed wschodem słońca między równonocą jesienną i wiosenną (Gobekli Tepe: „a 6 th millenium BC monument”/Dimitrios S. Dendrinos/15/11/2016 s.9)

ORIENTACJA W ZWIĄZKU Z PRZESILENIEM

Stosunek szerokości/głębokości/wysokości kamieni i kierunek szerokości monolitów w połączeniu z ich lokalizacją nie były przypadkowe. Były one nie tylko zgodne z zasadami, ale także miały abstrakcyjne znaczenie symboliczne dla architekta monumentalnej struktury. Zostały umieszczone i zorientowane w taki sposób, że oddziaływały zarówno wewnątrzstrukturalnie, jak i międzystrukturalnie. Megality nie tylko definiują obudowę, ale także definiują połączenia między obudowami. Oczywiście powiązania te wykraczają daleko poza zwykłą symbolikę, która nie jest przedmiotem tego artykułu, ale określają kryteria architektoniczne i inżynieryjne pomnika – wymiary, proporcje, odstępy itp. (Gobekli Tepe: pomnik z 6 tysiąclecia pne / Dimitrios S. Dendrinos/15/11/2016 s.43)

Przeanalizowano orientację dwóch struktur C i D oraz ich monolitów. Stwierdzono, że struktury te mają pozorną orientację (opartą na punkcie wejścia) i rzeczywistą orientację, przy czym ta ostatnia jest ich osią symetrii w stosunku do planu kamiennych obudów. Rzeczywista orientacja wskazuje na związek ze wschodem słońca podczas przesilenia letniego.

(Gobekli Tepe: zabytek z 6 tysiąclecia p.n.e. / Dimitrios S. Dendrinos/15/11/2016 s.49)

Dwa centralne filary wszystkich obudów wydają się być zorientowane w sposób ogólnie równoległy do pozornej ogólnej orientacji obudowy ” …” ” …”. Nie jest to zamierzona orientacja struktury C lub D; rzeczywista orientacja struktury C jest skierowana w stronę wschodzącego słońca przesilenia letniego, podobnie jak przybliżona rzeczywista orientacja (oś symetrii) struktury D. (Gobekli Tepe: a 6 th millenium BC monument/Dimitrios S. Dendrinos/15/11/2016 s.21)

Podobne wyjaśnienie można znaleźć na stronie Arcana:

Strona internetowa Arcana

WIDOCZNA MĘSKO-ŻEŃSKA SYMBOLIKA MIĘDZY DWOMA CENTRALNYMI FILARAMI

Pan Dendrinos zauważa również, że istnieje niewielka rozbieżność między dwoma centralnymi filarami i że wydają się one podążać za sobą; jednocześnie wskazuje na symboliczną dychotomię męsko-kobiecą, którą musi reprezentować podwójny aspekt tych filarów.

Jeśli przyjrzysz się uważnie dwóm centralnym filarom wszystkich ogrodzeń, zobaczysz, że dwa megality nigdy nie są dokładnie równoległe do siebie i nie ustawiają się dokładnie w jednej linii po swoich wąskich bokach – są ustawione tak, jakby jeden filar lekko, ale dyskretnie, „podążał” za drugim. ” … ” Ponieważ ten artykuł nie dotyczy symboliki jako takiej, wszelkie interpretacje, które można wyciągnąć z układu, względnych wymiarów, orientacji itp. tych kamieni, pozostawia się zainteresowanemu czytelnikowi. Oczywiście symbolika jest również związana z liczbą monolitów osadzonych w każdej strukturze, poza być może dychotomią męsko-żeńską (boskość / przodek) reprezentowaną przez dwa centralne filary.

Göbekli Tepe: zabytek z 6 tysiąclecia p.n.e. / Dimitrios S. Dendrinos/15/11/2016 s.22)

ORIENTACJA Z CHOREOGRAFIĄ CIENI

Ponadto pan Dendrinos uważa, że budowniczowie celowo dążyli do stworzenia symboliki cieni, zapewniając, że w dzień i w nocy cienie centralnych filarów odbijały się w szczególny symboliczny sposób na filarach ogrodzenia, a także między nimi. Po raz kolejny przywołuje męsko-żeńską alegorię zaplanowaną przez budowniczych. W szczególności przewiduje możliwość umieszczenia zegara słonecznego w obudowie D, która zawiera 12 ortostatów. 

Wszystkie odkryte do tej pory ortostaty wydają się mieć orientację w ogólnym kierunku w kierunku centralnej przestrzeni obudowy, ale nie zawsze są one dokładnie zorientowane na stały punkt centralny. Wygląda na to, że architekt chciał zapewnić im różne warunki zacienienia, a także orientację.

” … ” Co więcej, kamienie te zostały umieszczone w precyzyjnych punktach, tak aby oddziaływały na siebie w stopniu, w jakim zaangażowane są ich cienie, w słoneczne dni i księżycowe noce. W ruchach ich cieni interakcje zachodzą zarówno w dzień, jak i w nocy. ” … „

Z rysunków od 2.2 do 5.4 razem wziętych i biorąc pod uwagę orientację, wysokość, szerokość, głębokość i położenie monolitów w kształcie litery T w każdej strukturze, jasne jest, że w każdej strukturze zainscenizowano pewne choreografie i zaplanowano alegorię męsko-żeńską. Cienie dwóch filarów w centrum tych struktur, w ich codziennych ruchach, pochylały się i odbijały od różnych ortostatów o określonych porach dnia i od siebie nawzajem. Ta rola, w połączeniu ze sztuką na filarach i ortostatach, była częścią decyzji, która wpłynęła na ich konkretną lokalizację i orientację. Jest wysoce prawdopodobne, że interakcja cieni miała na celu przekazanie pewnej symboliki. (Gobekli Tepe: monument z 6 tysiąclecia p.n.e. / Dimitrios S. Dendrinos/15/11/2016 s.43)

W konkretnym przypadku struktury D, z dwunastoma ortostaturami wrysowanymi w otaczający mur ściany, może to sugerować, że działał szesnastkowy system zegara dziennego, a cienie określonych ortostatów w ciągu dnia wskazywałyby określoną porę dnia. Dokładny rysunek (ewentualnie skan) tych ortostatów i ich dokładnej orientacji mógłby zapewnić możliwość przetestowania tej sugestii. (Gobekli Tepe: zabytek z 6 tysiąclecia p.n.e. / Dimitrios S. Dendrinos/15/11/2016 s.45)

Cienie rzucane przez centralne filary i ortostaty w obudowach były postrzegane jako sposób na integrację symbolicznej choreografii, być może jako część złożonego mechanizmu typu zegara słonecznego opartego na systemie szesnastkowym zaimplementowanym w kamiennych konstrukcjach obudów. System szesnastkowy jest w dużej mierze oparty na dwunastu ortostatesach struktury D. (Gobekli Tepe: zabytek z 6 tysiąclecia pne / Dimitrios S. Dendrinos/15/11/2016 s.49).

KAMIEŃ PRZEJŚCIA

Kamienie przejściowe znajdują się w symbolicznych miejscach, takich jak drzwi i okna ogrodzeń. Ich funkcja pozostaje tajemnicą.

Jednym z nich jest słup totemiczny o długości 1m90, którego wyjaśnienie jest równie tajemnicze.

Strona internetowa Arcana/https://www.youtube.com/watch?v=6EIZYWwSZAs

Oto on (zdjęcie z Wikipedii)

Prosimy o zapoznanie się z poniższym opisem jego autora, pana Dossemana:

Obiekt ten został opisany w wydaniu Actual Archaeology z lata 2012 roku. „… „Mierzy 1,92 metra i ma trzy główne motywy jeden nad drugim.

Górna część przedstawia drapieżnika, prawdopodobnie niedźwiedzia lub dużego kotowatego. Przód głowy został zatarty w starożytności; powierzchnia pęknięcia pokryta jest cienką wapienną powłoką. Poniżej głowy widoczna jest krótka szyja, ramiona i dłonie. Ich ludzka forma jest niezwykła. Chociaż można postulować, że była to hybryda ludzko-zwierzęca, można ją również uznać za całe zwierzę. Ręce (lub nogi) trzymają inną głowę, która straciła twarz w starożytności. Motyw dzikiej bestii trzymającej ludzką głowę jest dobrze znany z kilku rzeźb z Nevali Çori i Göbekli tepe. Z tego powodu jest bardzo prawdopodobne, że utracona twarz należała do człowieka, co dodatkowo potwierdza fakt, że pod głową przedstawiono ludzkie ramiona. Ręce są umieszczone naprzeciwko siebie i na brzuchu osoby, w sposób przypominający filary w kształcie litery T.

Pod ramionami i dłońmi znajduje się druga osoba, której twarz została zachowana. Przedstawiona jest również górna część ciała, w tym ramiona i dłonie. Pod dłońmi znajduje się niezidentyfikowany przedmiot. Wydaje się prawdopodobne, że osoba jest przedstawiona jako rodząca, chociaż może być również obecny fallus. Po obu stronach słupa widoczne są duże węże, których głowy znajdują się tuż nad poziomem małej osoby. Pod głowami węży znajdują się struktury, które można interpretować jako nogi najwyższego człowieka. Fragmenty podobnego obiektu w kształcie totemu zostały odkryte 20 lat wcześniej w Nevali Çori. Z ilustracji na WikiCommons, „Totem pole from Göbekli Tepe, Layer II, 8,800-8,000 BCE Sanliurfa Museum”.

IKONOGRAFIA FILARÓW

Wiele z tych filarów jest rzeźbionych, zwykle w płaskorzeźbie, czasem w wysokim reliefie. Najczęstszymi przedstawieniami są zwierzęta: przede wszystkim węże, lisy i dziki, ale także tury, gazele, muflony, onagry, żurawie, kaczki i sępy. Jeśli można je zidentyfikować, zwierzęta te są samcami i często są przedstawiane w agresywnej postawie.

Przedstawienia obejmują również symbole abstrakcyjne, zwłaszcza symbol w kształcie litery H, prosty lub leżący, a także półksiężyce i dyski oraz znaki przeciwstawne. Rzeźbione przedstawienia ludzi są rzadkie; filar 43 w załączniku D wydaje się przedstawiać bezgłowego, izyficznego mężczyznę w prawym dolnym rogu. ” … „

Rysunek od lewej do prawej i od góry do dołu:

Filar 2 zagrody A: tura, lisa i żurawia

Filar 10 na wybiegu B: lis.

Filar 12 załącznika C: ptaki.

Filar 27 w obudowie C: przykucnięty drapieżnik (kot?) w wysokiej płaskorzeźbie.

Filar 37 (centralny) zagrody C: lis.

Filar 43 w obudowie D: sęp i skorpion

Wikipedia/Zdjęcia autorstwa Klaus-Peter Simon

INNE RZEŹBIONE PRZEDMIOTY

Struktury w Göbekli Tepe, poziomy I i II, również przyniosły kilka małych kamiennych rzeźb, których generalnie nie można przypisać do tego czy innego okresu. Również w tym przypadku repertuar ikonograficzny jest bardzo bogaty i podobny do tego z filarów na poziomie III, z przedstawieniami głównie zwierząt, ale także ludzi, i ponownie głównie mężczyzn.

Rzeźba dzika

Zagrażający pysk zwierzęcia

KULTURA MATERIALNA

” … ” Ciężki polerowany sprzęt kamienny używany do mielenia jest bardzo znormalizowany: duże bazaltowe moździerze w kształcie jajka, którym towarzyszą cylindryczne lub stożkowe tłuczki również wykonane z bazaltu. Znaleziono również duże pojemniki wapienne, a także płyty wapienne ze znakami w kształcie małych misek i dużych wapiennych pierścieni o średnicy od 0,5 do 1 metra, których funkcji nie można było zidentyfikować.

WK/Klaus Schmidt, „Göbekli Tepe: A Neolithic Site in Southeastern Anatolia”, w Sharon R. Steadman i Gregory McMahon (red.), Handbook of ancient Anatolia (10,000 – 323 B.C.E.), Oxford, Oxford University Press, 2011. P.918, 919)

SUBSTYTUCJA

” … ” Obiekty i instalacje związane z żywnością odkryte w Göbekli Tepe są nietypowe w kontekście tego okresu. Stanowisko nie dostarczyło żadnych palenisk, pieców ani silosów, ale jego dwa poziomy zawierały niezwykle wysoką koncentrację narzędzi do mielenia ziarna. Narzędzia myśliwskie są również bardzo powszechne, podobnie jak szczątki zwierząt (przede wszystkim gazele, tury i hemiony).

WK/Joris Peters i Klaus Schmidt, „Animals in the symbolic world of Pre-Pottery Neolithic Göbekli Tepe, south-eastern Turkey: a preliminary assessment”, Anthropozoologica, vol. 39 „Domestications animales: dimensions sociales et symboliques. Tributes to Jacques Cauvin, Villeurbanne, 21-23 listopada 2002”, nr 1, 2004/p. 182-183 i 206-208.

 Istnieją również liczne fragmenty kamiennych kubków do picia. W pobliżu tego miejsca nie ma źródła wody, chociaż na wapiennym płaskowyżu nad nim znaleziono cysterny, ale ich pojemność wynosi 153 m3, co jest uważane za zbyt ograniczone, aby zaopatrzyć wioskę w wodę. Wszystko to sugeruje, że miejsce to nie jest stale zaludnione i jest używane tylko do okazjonalnych, świątecznych wydarzeń, co prowadzi do dużych sezonowych szczytów konsumpcji, które wymagają produkcji dużych ilości żywności i, najwyraźniej, sfermentowanych napojów.

INTERPRETACJE

Pozostawiam to tobie, abyś poszedł i przeczytał na stronie lub gdzie indziej, aby uzyskać szczegółowy opis klasycznej interpretacji strony Göbekli Tepe. Jest to interpretacja, której nie mogę poświęcić czasu na ponowne omówienie i skomentowanie, a która jest wspierana przez większość ekspertów na tej stronie. Obraca się ona z grubsza wokół klasycznej i oklepanej scjentystycznej idei ludu łowców-zbieraczy, którzy osiedlając się tutaj, podjęliby kult rolnictwa i hodowli zwierząt (wymagający udomowienia świata zwierząt), wyznaczając w ten sposób punkt zwrotny w ich wspólnotowej ewolucji (sic).

Pamiętajmy tylko o tym, co najważniejsze i co do czego „wszyscy” zdają się zgadzać (prawie! bo niektórzy wciąż postrzegają to jako użytek czysto domowy, a nie religijny!

To sanktuarium, święte miejsce.

To już punkt wyjścia! Robimy postępy! :

Interpretacja Göbekli Tepe przez Klausa Schmidta i jego zespół wykopaliskowy, sformułowana zaraz po odkryciu i obowiązująca zarówno dla poziomu III, jak i II, jest taka, że odkryte struktury są sanktuariami, bez pomieszczeń mieszkalnych, a nawet „pierwszymi znanymi świątyniami”. Były one wykorzystywane jako część kultu obejmującego kilka grup łowców-zbieraczy, na skalę „ponadregionalną”.

https://fr.wikipedia.org/wik/Göbekli_Tepe.

IKONOGRAFIA, WIERZENIA I PRAKTYKI RYTUALNE

Dzisiaj, kiedy piszę te wersy[1] , i przed przeczytaniem wyjaśnienia, które nadejdzie, jakie mamy zrozumienie tej strony? :

Analiza filarów T i ich ikonografii jest postrzegana jako klucz do zrozumienia mentalnego i rytualnego wszechświata tej społeczności, ale może być tylko przypuszczalna, ponieważ wyciągnięte podobieństwa dotyczą albo okresów historycznych w tym samym regionie, znacznie późniejszych niż okres aktywności w tym miejscu, albo podobieństw etnograficznych z innych miejsc i czasów. Schmidt postrzega postacie reprezentowane przez filary jako „istoty nadprzyrodzone”, podczas gdy inne, mniejsze antropomorficzne przedstawienia odkopane na miejscu lub w innych miejscach z tego samego okresu (Nevalı Çori) są uważane za „strażników innego świata” o niższym statusie. Zgodnie z tą interpretacją, ogrodzenia „symbolizują ludzkie zgromadzenia, a stojące kamienie, ułożone w okrąg, przedstawiają stylizowane postacie„.

https://fr.wikipedia.org/wik/Göbekli_Tepe.

Znajdujemy również następującą interpretację: „alegorycznie, w centrum, bogowie bez twarzy, otoczeni panteonem bóstw zwierzęcych”.

Strona internetowa Arcana/https://www.youtube.com/watch?v=6EIZYWwSZAs

Przedstawione zwierzęta odpowiadają faunie, którą znaleziono w okolicy tego miejsca i na którą polowano, nawet jeśli zwierzęta, które najczęściej pojawiały się w menu na ucztach w Göbekli Tepe (gazele, bydło, hemiony) nie są tymi, które są tutaj najczęściej reprezentowane (węże, lisy, dziki). Ta rozbieżność sugeruje, że przedstawienia te odnoszą się bardziej do motywów mitologicznych niż do rytuałów łowieckich. Fakt, że są one często przedstawiane w agresywnej postawie, może wskazywać, że służą one jako obrońcy antropomorficznych filarów, ale ta opcja niekoniecznie jest wystarczająca, ponieważ wygrawerowane symboliczne przesłanie wydaje się być bardziej złożone, między innymi dlatego, że motywy zwierzęce współistnieją z innymi, które tego nie robią. Przedstawienia sępów mogą odnosić się do tematu śmierci, ponieważ miejsce to mogło być wykorzystywane do obrzędów pogrzebowych. Węże są powszechnie reprezentowane na stanowiskach z tego okresu (na naczyniach i grawerowanych tabliczkach). Powszechna obecność lisa jest trudniejsza do zinterpretowania, ponieważ zwierzę to nie pojawia się już zbyt często w repertuarze ikonograficznym Bliskiego Wschodu. Zauważono również różnice między obudowami poziomu III: wąż jest bardziej reprezentowany w strukturze A, lis w strukturze B i dzik w strukturze C, podczas gdy struktura D ma bardziej zróżnicowany obraz, z ptakami (zwłaszcza sępami) zajmującymi ważne miejsce, a w strukturze H koty wydają się być bardziej obecne. Jak widać powyżej, mogą to być zwierzęta „totemiczne” używane jako emblematy przez różne grupy dzielące to miejsce73, 74, 45.

https://fr.wikipedia.org/wik/Göbekli_Tepe

Niektóre z megalitów w Göbekli Tepe, które mogą mieć do 5,5 metra wysokości i ważyć do 50 ton (45 ton metrycznych), są nagie, podczas gdy inne pokryte są imponującymi rzeźbami abstrakcyjnych symboli i zwierząt, takich jak lisy, lwy, byki, węże i owady.

„…””Każdy obszar wydaje się mieć dominujące zwierzę, które było reprezentowane kilka razy” – powiedział Carter. Może to oznaczać, że mogły być obecne różne grupy łowców-zbieraczy (każda z własnym reprezentatywnym zwierzęciem). Naukowcy uważają, że łowcy-zbieracze byli w dużej mierze animistami (?? Sic) (wierząc, że wszystko, od zwierząt po rośliny, ma ducha). „W kulturach animistycznych reprezentacje zwierząt są zazwyczaj powiązane z określonymi grupami kulturowymi” – powiedział. Ale największa z zagród, zwana zagrodą D, „ma szeroką gamę przedstawień zwierząt”, dodał.

https://trustmyscience.com/plus-ancien-temple-monde-construit-selon-grand-plan-geometrique/

Porównując dane z Göbekli Tepe z danymi z późniejszego neolitycznego stanowiska Çatal Höyük w środkowej Anatolii (ok. 7400-6000 p.n.e.), I. Hodder i L. Meskell zaproponowali zidentyfikowanie trzech głównych tematów symbolicznych:

• wyeksponowanie penisów w ikonografii, fallocentryczny aspekt kultu, który jest sprzeczny z powszechną ideą znaczenia kultu płodności związanego z „wielką boginią” w okresie neolitu na Bliskim Wschodzie
• nacisk na dzikie i niebezpieczne zwierzęta, co sugeruje dominująca obecność drapieżników, często w groźnych pozach, z wyraźnie podkreślonymi pazurami i kłami, w repertuarze ikonograficznym Göbekli Tepe (bardziej niż w Çatal Höyük)
• praktyki obejmujące przekłuwanie i manipulowanie ciałami, w szczególności usuwanie czaszek zarówno ludzi, jak i zwierząt.

Cała ta symbolika i związane z nią rytuały miałyby wymiar pamiątkowy i historyczny, widoczny w ciągłości okupacji i różnych fazach rekonstrukcji tych miejsc. Opanowanie dzikiego świata i manipulacja ciałami były częścią zmian towarzyszących procesowi udomowienia (?? sic).

https://fr.wikipedia.org/wik/Göbekli_Tepe

Związek między filarami w kształcie ludzi i przedstawieniami zwierząt (szczególnie na filarze 43 w enklawie D, najbogatszym z ikonograficznego punktu widzenia), w połączeniu z analizą innych przedstawień artystycznych z tego samego okresu, może być również interpretowany jako odnoszący się do praktyk szamanistycznych (?? sic).

Przedstawienia bezgłowych ludzi i fragmenty czaszek odkopane w Göbekli Tepe wskazują, że praktykowano tam „kult czaszek” (powszechnie interpretowany jako forma kultu przodków), podobnie jak w kilku miejscach w Lewancie z tego samego okresu. Czaszki te mają jednak cechy, które nie zostały udokumentowane gdzie indziej: głębokie nacięcia, które wydają się wskazywać na nieznaną gdzie indziej formę dekoracji. Jest to zatem bezprecedensowa odmiana tego typu kultu.

https://fr.wikipedia.org/wik/Göbekli_Tepe

Jeśli chodzi o kult czaszek, według badaczy na miejscu, czaszki zostały ozdobione, przebite na górze i związane sznurkami. Jest prawdopodobne, że zostały one następnie powieszone, aby wszyscy mogli je zobaczyć. Przodkowie odgrywali kluczową rolę. W tym czasie czaszki odgrywały kluczową rolę w rytualnych wierzeniach tego ludu.

https://www.youtube.com/watch?v=wLK4iCswLKE

POWODY ZAKOPANIA STRONY

Pochówek pomników został przeprowadzony w pośpiechu i prawdopodobnie rozpoczął się z życzliwej chęci ochrony; zakończył się prawdopodobnie złośliwym działaniem pod koniec neolitu i tuż przed początkiem epoki brązu. (Gobekli Tepe: monument z 6 tysiąclecia p.n.e. / Dimitrios S. Dendrinos/15/11/2016 s.49)

[1] Lipiec 2021 r.